Background
ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ အသွင်ကူးပြောင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းကဏ္ဍသစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေး အထောက်အကူပြုနိုင်ရန်အတွက် စင်ကာပူရှိသက်တမ်းကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သော စက်မှုဇုန်များအနက်မှ Sungei Kadut စက် မှုဇုန်အား ပြုပြင်မွမ်းမံမည့်စီမံကိန်းကို ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်တွင် အများပြည်သူသို့ စတင်မိတ်ဆက်လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ အဆိုပါစီမံကိန်းသည် စင်ကာပူရှိ စက်မှုလုပ်ငန်းများ အား ပြန်လည်အားသစ်လောင်းနိုင်ရန်၊ စက်မှုလုပ်ငန်းအသစ်များအား ဆွဲဆောင်နိုင်ရန်၊ လူမှုဘဝနှင့် လိုက်လျောညီထွေမှု ရှိသော လုပ်ငန်း ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်ပေါ်လာစေရန်နှင့် စွမ်း ဆောင်ရည်အသစ်များကို အသုံးချဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြုပြင် မွမ်းမ
ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်နံနက်ပိုင်းအထိ တရုတ်နိုင်ငံတွင် ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါပိုးကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေ ၁၅၂၆ ဦးနှင့် ကူးစက် ခံထားရသူပေါင်း ၆၇၁၀ဝ ဦးရှိနေပြီဖြစ်သည်။ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းများကို ပြန်လည် စတင်နေသော်လည်း ရုံးများ၊ ကုမ္ပဏီများနှင့် ကျောင်းများကို ပိတ်ထားရဆဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအား များစွာထိခိုက်နစ်နာစေ သည့်အပြင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ချိတ်ဆက်လုပ်ကိုင်နေသည့် နိုင်ငံများရှိ လုပ်ငန်းများအပေါ်လည်း သက်ရောက်မှုကြီးမားလျက်ရှိသည်။
ကမ္ဘာ့ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းများအပေါ် သက်ရောက်လာ သည်
အမေရိကန်နိုင်ငံသည် ပြည်တွင်း ရှိလုပ်ငန်းရှင်များအား အကာအကွယ် ပေးရန်အတွက် နိုင်ငံအတွင်းသို့ တင် သွင်းသော ကုန်စည်များအား သက်ဆိုင် ရာထုတ်လုပ်တင်ပို့သည့်နိုင်ငံ၌ အစိုးရ ထံမှ ပို့ကုန်အထောက်အပံ့များ ရယူခြင်း ရှိ၊ မရှိကို စုံစမ်း စိစစ်၍ တန်ပြန် အကောက်ခွန်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက် လျက်ရှိရာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများမှ ပို့ကုန် များအပေါ် ထိုသို့စိစစ်မှုမှ ကင်းလွတ် ခွင့်ပြုထားပါ သည်။ သို့ရာတွင် ဖေဖော် ဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ အစိုးရသည် အိန္ဒိယ နိုင်ငံအပါအဝင် အချို့သော နိုင်ငံများ ကို အဆိုပါကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားသည့်စာရင်းမှ ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် G-၂၀ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်လျက်ရှိပြ
၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (FDI) ဝင်ရောက်မှုသည် အမေရိကန် ၁ ဒသမ ၃၉ ထရီလီယံသို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ၂၀၁၇ ခုနှစ် အခွန်ဆိုင်ရာပြုပြင်ပြောင်း လဲမှုများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်၏ FDI စီးထွက်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ FDI စီးဆင်းမှု အခြေ အနေတို့ကို နှေးကွေးစေခဲ့ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင်လည်း ကျဆင်းမှု ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှု အတန်အသင့်ကောင်းမွန်လာပြီး FDI စီးဆင်းမှုမှာ အနည်းငယ် မြင့်တက်လာ ဖွယ်ရှိကြောင်း ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ကုန် သွယ်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက
ထိုင်းစက်မှုလုပ်ငန်းများအဖွဲ့ချုပ်The Federation of Thai Industries (FTI) အနေဖြင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွက် ကားထုတ်လုပ်မှုကို ရှေးရိုးစွဲအတိုင်းမျှော်မှန်းထားပြီး ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ စီးပွားရေးအခက်အခဲများကြောင့် အစီးရေ နှစ်သန်း အထိ မျှော်မှန်းနေသည်။ ယင်းမှာ၂၀၁၉ခုနှစ်ထုတ်လုပ်မှု ၏ သုည ဒသမ ၆၈ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းသွားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံ၏ကားထုတ်လုပ်မှုကို ပြည် တွင်းရောင်းအားနှင့် ပြည်ပတင်ပို့မှု အပိုင်းနှစ်ပိုင်းအတွက် ထုတ်လုပ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ FTI ၏မော်တော်ကားလုပ်ငန်း ကလပ်အသင်းက ထိုအပိုင်းကဏ္ဍနှစ်ရပ်စလုံးအနေဖြင့် စွန့်စား ရမှု (Risks)များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ပြောကြာ
တရုတ်-မြန်မာ အကြီးဆုံးနယ်စပ် တရုတ်နိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်း ယူနန်ပြည်နယ်ရှိ ရွှေလီနယ်စပ်ဂိတ် သည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ပို့ကုန်နှင့် သွင်းကုန်တို့ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဒေသ အကောက်ခွန်အာဏာပိုင်များက ဇန်န ဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ နယ်စပ်ဂိတ်တွင် ယခင်နှစ်က နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၆၄ ဘီလီယံရှိခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ထက် ၁၄ ဒသမ ၅ ရာခိုင် နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုသည် တန်ပေါင်း ၁၇ ဒသမ ၄၆ သန်းရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်ထက် ၂၄ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် ကူမင်းအကောက်အခွန်ဌာနက ပြောဆိုထားသည်။
တရုတ်နိုင်ငံတွင် လတ်တလော လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့လျက်ရှိသည့် 2019 novel coronavirus အား ထိန်းချုပ်နိုင် ရန် အစိုးရအနေဖြင့် အပြင်းအထန် ကြိုးစား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ရပ်တန့်လုနီးပါး ကျဆင်းလျက်ရှိကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း စီးပွားရေး အကျိုးဆက်များ ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ် နိုင်သည်ဟု ပညာရှင်များက သုံးသပ်လျက် ရှိသည်။ တရုတ်အစိုးရအနေဖြင့် အဆိုပါ coronavirus ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကိုထိန်း ချုပ်နိုင်ရန်အတွက် မြို့ပေါင်း ၁၆ မြို့ (လူဦးရေသန်းပေါင်း ၅၀ ကျော်) အား ပိတ်ဆို့ထားပြီး ပြည်ပသို့အုပ်စုလိုက် ခရီးသွားလာခြင်းအား ယာယီတားမြစ် ထားသည်။ အလားတူပင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စ
နိုဗယ်ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွား ပျံ့နှံ့မှုအား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အလွန် အရေးကြီးသော စီမံဆောင်ရွက်မှုများကို ဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအား နိုင်ငံခြားတိုင်း ပြည်များသို့ ပျံ့နှံ့မှုမှ ကာကွယ်ရေးတို့အတွက် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဆောင်ရွက်နေ မှုများအပေါ် နိုင်ငံတကာအသိုင်း အဝိုင်းက အသိအမှတ်ပြုမှုနှင့် လေးစားမှုတို့ပေးရန် ထိုက်တန်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားရေး မှူးချုပ်က ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။ နိုဗယ်ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဖြစ်ပွား ပျံ့နှံ့မှုအား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အလွန်အရေးကြီးသော စီမံဆောင်ရွက်မှုများကို ဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအား နိုင်ငံခြားတိုင်း
စင်ကာပူ၊ နယူးဇီလန်နှင့် ချီလီ သုံးနိုင်ငံအကြား ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု သဘောတူ စာချုပ် Digital Economy Partnership Agreement – DEPA) လက်မှတ်ရေးထိုး နိုင်ရန်အတွက် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ကို အပြီးသတ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်တွင် ပူးတွဲထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။ ယင်းသဘောတူစာချုပ်ကို ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဧပြီတွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစည်းအဝေး တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးသွားနိုင်ရန် မျှော် မှန်းထားကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင် ကူးပြောင်းမှုတွင် ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးတို့၏ သဘော သဘာဝများ ပြောင်းလဲလာသောကြောင့် စီးပွား
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ် ဆောင်းသီးနှံ စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်မှုသည် အထွက်နှုန်းများ တိုးတက်ကောင်းမွန်ဖွယ်ရှိကြောင်း လယ်ယာ ထွက်ကုန်များ ရိတ်သိမ်းချိန်လွန် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ဦးဆောင်ကုမ္ပဏီကြီး တစ်ခုဖြစ်သည့် National Collateral Management ServicesLtd (NCML) က ကနဦးခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ၏ ဆောင်းသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုတွင် ဂျုံသည်အဓိကသီးနှံဖြစ်ပြီး ယခုနှစ် ဆောင်းရာသီ၌ တန်ချိန် ၁၀၉၀ သိန်းခန့် ရိတ်သိမ်းရရှိနိုင်ကြောင်း NCML က ခန့်မှန်းထားသည်။ ယခင်နှစ် ဆောင်းရာသီ ဂျုံစိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုမှာ တန်ချိန် ၁၀၂၁ သိန်းဖြစ်ရာ ယခုခန့်မှန်းချက်အရ ၆ ဒသမ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုတိုးတက်ထွ